Idea powstania Centrum Formacji Misyjnej zrodziła się w latach 70-tych XX wieku. Wtedy to właśnie nastąpiło nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie odrodzenie misyjne. Przypomniano sobie apel Piusa XII, zawarty w encyklice Fidei donum, o konieczności głoszenia Dobrej Nowiny całemu światu. W Polsce w tym okresie powstała Komisja Episkopatu Polski ds. Misji, która koordynowała przygotowanie i posyłanie polskich misjonarzy do pracy w krajach misyjnych.
- Formy przygotowania polskich misjonarzy do 1984 roku
Zaraz po ustaniu działań wojennych, po roku 1945, wielu polskich misjonarzy, zwłaszcza zakonnych, pragnęło podjąć pracę misyjną. Ówczesne władze stwarzały jednak duże problemy, choćby w uzyskaniu paszportu. Przygotowanie do pracy misyjnej i wyjazdy przybrały w tych okolicznościach charakter niemal prywatny.
Wielką rolę w tym okresie odgrywały zgromadzenia misyjne, przygotowujące kapłanów i siostry zakonne do pracy na misjach. Ich wyjazdy często odbywały się pod płaszczykiem pracy wśród Polonii, np. w Argentynie, czy Brazylii.
W roku 1957 papież Pius XII, ogłosił encyklikę Fidei donum, w której zaapelował do biskupów świata o kapłanów z ich diecezji, którzy mogliby podjąć pracę misyjną w Afryce. Odpowiedzią polskiego Kościoła na wezwanie Piusa XII oraz na Dekret o działalności misyjnej Kościoła Ad gentes Soboru Watykańskiego II było powołanie do działalności Komisji Episkopatu Polski ds. Misji, której zadaniem było budzenie i pogłębianie świadomości misyjnej w kraju, popieranie wszelkich inicjatyw na rzecz misji, przygotowywanie misjonarzy do ich przyszłej pracy, a także koordynowanie wyjazdów przede wszystkim księży diecezjalnych. W tym czasie podjęto również starania o utworzenie katedry misjologii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i Akademii Teologii Katolickiej. Przygotowanie kapłanów diecezjalnych do pracy misyjnej, odbywało się wciąż na zasadzie indywidualnych starań i kontaktów z misjonarzami zakonnymi, wśród których ogromną rolę spełniał ówczesny arcybiskup Lusaki, ks. abp Adam Kozłowiecki SJ. Między innymi dzięki jego staraniom w 1968 roku rozpoczął pracę misyjną w Zambii pierwszy polski kapłan diecezjalny – ks. January Liberski.
W roku 1969 powołano do istnienia Biuro Misyjne, którego podstawowym zadaniem było zorganizowanie odpowiedniego przygotowania kapłanów diecezjalnych do pracy misyjnej. Przygotowanie to miało obejmować, opanowanie języka urzędowego danego kraju, dokształcanie teologiczne oraz pogłębienie formacji duchowej. Formacją misjonarzy i przygotowywaniem kontraktów zajmował się Delegat Komisji ds. Misjonarzy. Pierwszym delegatem został ks. Antoni Koszorz SVD.
W początkowym okresie działalności Komisji i Biura Misyjnego można było zapewnić kapłanom diecezjalnym, jako formę przygotowania, jedynie kurs zagraniczny. Kandydaci na misjonarzy wyjeżdżali przede wszystkim do Belgii, Wielkiej Brytanii i Francji. Tam uczestniczyli w kursach językowych. Jednak wiele do życzenia pozostawiała formacja duchowa. Z tego względu w 1982 roku delegat ds. misjonarzy ks. Wacław Kuflewski wnioskował, aby kursy przygotowawcze organizować w Polsce. Odtąd w Polsce organizowano rekolekcje dla kapłanów wyjeżdżających na kursy językowe. W późniejszym czasie organizowano również kilkudniowe sympozja misjologiczne na ATK.
Kolejną formą przygotowania misjonarzy były kilkudniowe kursy, organizowane przez Komisję Episkopatu Polski ds. Misji. Pierwszy taki kurs odbył się w Laskach w 1978 roku. Kiedy w 1982 roku ks. Wacław Kuflewski przejął kierownictwo nad kursami, przyjęły one formę trzech, kilkudniowych spotkań w cyklu jednorocznym. Takie wydłużone czasowo przygotowanie, pozwoliło zmienić formę z prostego informowania przyszłych misjonarzy o czekającej ich pracy w formowanie misyjnej postawy i duchowości.
- Powstanie Centrum Formacji Misyjnej
Coraz większa liczba kandydatów na misjonarzy, a także zmiana formy przygotowania do pracy na misjach zmusiła Komisję Episkopatu Polski ds. Misji do podjęcia decyzji o utworzeniu specjalnego ośrodka formacyjnego. Stąd w 1984 roku w zakupionym domku jednorodzinnym przy ul. Byszewskiej w Warszawie rozpoczęło działalność Centrum Formacji Misyjnej. Pierwszym dyrektorem i organizatorem działalności Centrum był ks. Wacław Kuflewski. Początkowo w domu odbywały się jedynie kursy językowe i konferencje duchowe. Przyszli misjonarze zaś mieszkali w warszawskich parafiach. Z czasem dom został rozbudowany. Dzięki temu kandydaci na misjonarzy, mogli zamieszkać w jednym miejscu. W 1985 roku ks. kard. Józef Glemp, zezwolił na przechowywanie Najświętszego Sakramentu w kaplicy Centrum Formacji Misyjnej.
Od tej pory przygotowanie do pracy misyjnej, ukończyło 1085 misjonarzy, wśród których byli kapłani diecezjalni, kapłani zakonni, siostry i bracia zakonni, klerycy oraz osoby świeckie.
